Paragraaf D. Financiering

De relevante treasuryrisico’s worden in het algemeen onderscheiden in renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s, koersrisico’s en valutarisico’s. Binnen de Venrayse financieringssituatie zijn vooral renterisico’s en kredietrisico’s van belang.

In de Wet fido zijn een kasgeldlimiet (korte schuld) en een renterisiconorm (lange schuld) opgenomen ten einde de invloed van (externe) rentewijzigingen op de financiële resultaten te beperken. Deze aspecten zijn hierna nader toegelicht.

Renterisico

Het renterisico van de korte schuld: de kasgeldlimiet

De kasgeldlimiet is de norm voor het maximum bedrag waarbinnen de gemeente haar bedrijfsvoering met kortlopende gelden (met een rentetypische looptijd tot 1 jaar) mag financieren en bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal. Indien de kasgeldlimiet gedurende langer dan drie kwartalen wordt overschreden dient de gemeente tot consolidatie over te gaan. Dit betekent dat een kortlopende schuld moet worden omgezet in een langlopende geldlening. In 2023 is Venray in alle kwartalen binnen de kasgeldlimiet gebleven.  

Het renterisico van de lange schuld: de renterisiconorm

De Wet fido definieert vaste schuld als opgenomen geldleningen met een rentetypische looptijd groter of gelijk aan 1 jaar. Met de renterisiconorm biedt de Wet fido een richtsnoer om rente-aanpassingen van financieringen en beleggingen goed in de tijd te spreiden. Het doel van deze norm is beheersen van renterisico’s bij herfinancieringen. Om dat te bereiken mag het totaal aan renteherzieningen en aflossingen op grond van deze norm niet meer zijn dan 20% van het begrotingstotaal. De renterisiconorm is in het jaar 2023 niet overschreden.

Kredietrisico

Kredietrisicobeheersing spitst zich voornamelijk toe op de kredietwaardigheid (en dus het risicoprofiel) van de tegenpartijen bij financiële transacties. Deze risico’s kunnen zich vooral enerzijds voordoen wanneer de gemeente geld gaat uitzetten (verstrekte geldleningen en beleggingen) en anderzijds wanneer de gemeente zich garant stelt voor de terugbetaling van geldleningen. Dit laatste wordt ook wel omschreven als een indirect kredietrisico.

Kredietrisico op geldleningen en beleggingen

Als gevolg van de Regeling schatkistbankieren mogen enkel leningen worden uitgezet aan decentrale overheden (uitgezonderd toezichtrelaties) en mogen geen beleggingen meer worden aangegaan. Dit beperkt het risico.

De gemeente Venray heeft deelnemingen en uitzettingen en deze zijn verantwoord onder de financiële vaste activa in de balans en kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Deelnemingen

Per het einde van 2023 neemt de gemeente deel in het kapitaal van een aantal ondernemingen zoals hierna vermeld. Voor een uitgebreide informatie over deze deelnemingen wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen.

De leningen en beleggingen kunnen analoog aan de Wet fido naar de onderscheiden risicocategorieën worden uitgesplitst:

In 2023 zijn door de gemeente Venray geen leningen verstrekt.
De leningen onder de semi-overheidsinstellingen betreffen de startersleningen. Onder de Overige toegestane instellingen is een lening u/g ad € 5,25 miljoen aan BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo opgenomen.

De beleggingen (staatsleningen) zijn ondergebracht bij de vermogensbeheerder Forza Asset Management. Als gevolg van het verplichte schatkistbankieren worden deze beleggingen op termijn volledig afgebouwd. In 2025 valt € 0.5 mln. vrij.  

Kredietrisico ten aanzien van borgstellingen(gemeentegaranties)

Borgstellingen komen in drie vormen voor:
1.    Directe borgstellingen € 11,4 miljoen (2022 € 12,5 miljoen)
2.   Achtervang woningcorporaties € 101 miljoen  (2022 € 83 miljoen)
3.   Achtervang Nationale Hypotheek Garantie € 76 miljoen (2022 €86 miljoen)
Bij directe borgstellingen staat de gemeente tegenover geldgevers direct garant voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen. Deze geldleningen zijn door lokale organisaties of verenigingen aangetrokken die veelal activiteiten verzorgen die in het verlengde liggen van de gemeentelijke publieke taak. In 2023 zijn geen directe garantstellingen afgegeven.
Onder de directe borgstelling zijn onder meer begrepen de aan GlaswebVenray afgegeven garantstelling van in totaal € 7.9 miljoen per 31 december 2023 (2022 € 8.1 miljoen) voor de aanleg van een glasvezelnetwerk en aan Wonen Limburg € 2.2 miljoen (2022 € 2.6 miljoen).
Achtervang houdt in dat de gemeente, al dan niet samen met het Rijk, een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds, bijvoorbeeld de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Door deze structuur kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen de laagste rente lenen. Mede vanwege de strenge toetsingscriteria en periodieke toetsing door het fonds loopt de gemeente hierbij een veel lager risico dan bij directe borgstellingen. Het gemeentelijk aandeel per 31 december 2023 ten behoeve van leningen aan Wonen Limburg bedraagt € 97 miljoen (2022 € 79 miljoen). In het jaar 2022 is de achtervangsystematiek gewijzigd door de WSW (B&W 19 juli 2021). De achtervang van nieuwe leningen wordt door de WSW sindsdien verdeeld over alle gemeenten waar een corporatie actief is o.b.v. het aandeel van het bezit van Wonen Limburg dat in de gemeente is gelegen.
De gemeente neemt samen met de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen een achtervangpositie in voor uitstaande hypotheken ad € 152 miljoen (2022 € 171 miljoen) in het kader van de Nationale Hypotheek Garantie. Het gemeentelijke aandeel is € 76 miljoen (2022 € 86 miljoen). Vanaf 2011 is de achtervang door de gemeenten voor nieuwe hypotheken beëindigd en wordt rechtstreeks door het rijk gegarandeerd.
Voor een nadere specificatie verwijzen wij u naar  het overzicht gewaarborgde geldleningen dat is opgenomen in de toelichting op de balans in het onderdeel jaarrekening 2023.